Trong nền kinh tế thị trường, mọi chủ thể đều bình đẳng và hoạt động trong khuôn khổ nhất định do pháp luật quy định. Kinh tế thị trường đã trở thành một trong những mô hình kinh tế được nhiều nước trên thế giới áp dụng bởi những ưu điểm mà nó mang lại.
Kinh tế thị trường đã trở thành một trong những mô hình kinh tế được nhiều nước trên thế giới áp dụng bởi những ưu điểm mà nó mang lại. Hiểu rõ hơn kinh tế thị trường là gì? Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì? Đặc điểm của nền kinh tế thị trường là gì? Hãy đến với bài viết dưới đây.
Kinh tế thị trường là gì?
Kinh tế thị trường là một giai đoạn phát triển của nền kinh tế thể hiện nền văn minh nhân loại, trong đó sản xuất phù hợp với nhu cầu của con người, xã hội có sự cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.
Trong nền kinh tế thị trường, có nhiều hình thức sở hữu khác nhau như sở hữu tư nhân, sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể,….
Trong nền kinh tế thị trường, mọi chủ thể đều bình đẳng và hoạt động trong khuôn khổ nhất định do pháp luật quy định.
Sự ra đời và phát triển của kinh tế thị trường sẽ đẩy mạnh sự cạnh tranh gay gắt trong các thành phần kinh tế và phát triển các hoạt động trao đổi, mua sắm trên thị trường.
Nền kinh tế thị trường là nơi các chủ thể xã hội thỏa mãn lòng hăng hái hoạt động và sản xuất, có môi trường kinh doanh tự do, bình đẳng.
Một số mô hình kinh tế tiêu biểu là: kinh tế thị trường tự do, kinh tế thị trường, kinh tế xã hội, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa.
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì?
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế do Việt Nam lựa chọn và áp dụng, bao hàm nhiều thành phần khác nhau, trong đó kinh tế quốc dân là chủ đạo.
Các thành phần kinh tế của Việt Nam bao gồm: kinh tế quốc doanh, kinh tế ngoài quốc doanh, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân, kinh tế cá thể và thành phần có vốn đầu tư nước ngoài.
Thành phần kinh tế tư nhân là thành phần kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất và có tỷ trọng ngày càng lớn trong các thành phần kinh tế, nhưng chịu sự điều tiết của khu vực kinh tế nhà nước.
Mục đích của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là:
Các thành phần kinh tế trên thị trường cạnh tranh bình đẳng, các chủ thể hoạt động độc lập, tự chủ, tự do.
Hoạt động kinh tế trong nước phát triển mạnh mẽ và có xu hướng hội nhập quốc tế.
Nền kinh tế do nhà nước quản lý dưới sự lãnh đạo của đảng.
Kinh tế nhằm làm giàu cho nhân dân và củng cố đất nước, dân chủ và văn minh.
Đặc điểm của nền kinh tế thị trường
Những đặc trưng và tiêu chuẩn cơ bản của các yếu tố thị trường trong điều kiện kinh tế thị trường hiện đại và toàn cầu hóa.
Thứ nhất, có nhiều thị trường khác nhau, bao gồm thị trường cho các yếu tố sản xuất, hàng hóa và dịch vụ, v.v …; sự phát triển của nhiều thị trường khác nhau; về cơ bản là thị trường cạnh tranh bình đẳng, kết nối nền kinh tế khu vực và toàn cầu
Thứ hai, quyền sở hữu đối với tài sản và quyền sở hữu đối với tài sản là rõ ràng và xác định; độ tin cậy cao và bảo vệ an ninh
Thứ ba, các chủ thể thị trường phải độc lập và đa dạng về mặt pháp lý; có quyền tự chủ và tự do hoạt động; nghĩa là được tự do quyết định sản xuất cái gì, sản xuất bao nhiêu, sản xuất như thế nào, tự do xác định giá cả và trao đổi theo cung cầu thị trường.
Thứ tư, tất cả các loại cạnh tranh trên thị trường đều công bằng và trật tự; độc quyền được kiểm soát hiệu quả; loại trừ cạnh tranh không lành mạnh và không công bằng
Thứ năm, vận hành tự do và cạnh tranh thị trường có trật tự và bình đẳng là hai yếu tố cơ bản của phân bổ nguồn lực và lựa chọn các thành viên thị trường trong nền kinh tế.
Thứ sáu, giá cả của tất cả các hàng hóa, dịch vụ và các yếu tố sản xuất (vốn, đất đai, lao động, tài nguyên thiên nhiên …) do khan hiếm, cạnh tranh và các mối quan hệ quyết định. cung và cầu thị trường
Thứ bảy, cuối cùng là đào thải sáng tạo, tức là cạnh tranh thị trường công bằng và có trật tự sẽ chọn ra “người chiến thắng”.
Các đặc điểm và tiêu chuẩn cơ bản của các yếu tố nhà nước trong nền kinh tế thị trường toàn cầu hóa hiện đại
– Quản lý và duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô;
– Xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và hiệu quả, làm nổi bật loại hình và quyền sở hữu tài sản, đồng thời bảo vệ hiệu quả các quyền tài sản. Đảm bảo quyền tự do trong hợp đồng và việc thực hiện hợp đồng; đảm bảo cạnh tranh công bằng và bình đẳng, kiểm soát có hiệu quả các hình thức độc quyền thương mại; kiểm soát và loại bỏ mọi hình thức cạnh tranh không lành mạnh và không công bằng, v.v.
– Khắc phục những khiếm khuyết, hư hỏng của thị trường, đồng thời không để thị trường hoạt động méo mó, sai lệch, không tạo ra tín hiệu thị trường sai lệch cho các thành viên tham gia thị trường.
– Hợp tác với khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội khác và tạo cơ hội phát triển.
– Tạo điều kiện và bảo đảm cơ hội phát triển bình đẳng cho mọi công dân; thực hiện phân phối lại thu nhập nhằm giảm thiểu bất bình đẳng và bất bình đẳng xã hội, hỗ trợ và hỗ trợ các nhóm xã hội dễ bị tổn thương, các khu vực, địa phương kém phát triển
– Bảo đảm hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, tổ chức cung cấp các dịch vụ công, xã hội cơ bản và thực hiện các nhiệm vụ xã hội khác.
Trên đây là nội dung về kinh tế thị trường là gì mong sẽ giúp ích được cho các bạn.
